WCL 2.0 - Modernisering en gebiedsplan
WCL Winterswijk bestaat ruim 27 jaar en in al die jaren heeft ze gewerkt aan behoud, herstel en ontwikkeling van het Winterswijkse buitengebied. Daarbij wordt samengewerkt met de vijf thema’s leefbaarheid, land- en tuinbouw, natuur- en landschapsbeheer, cultuurhistorie en recreatie en toerisme.
Tekst: Arie Schoemaker, secretaris en projectleider stichting WCL Winterswijk Foto: archief WCL
De huidige vraagstukken die op het platteland afkomen, onder andere stikstof, droogte, wateroverlast, hittestress, klimaatopgaven, duurzaam bodembeheer, transitie landbouwsector naar meer natuurinclusieve landbouw en/of kringlooplandbouw, stoppende boeren, ondermijning en woningbouw, zijn van een andere orde dan het tot nu toe was. De vraagstukken spelen zich ook af in het mooie buitengebied van Winterswijk. Dit vraagt de komende jaren om een adequate manier van samenwerken. Alleen voor de landbouw zijn medio volgend jaar ruim 25 (!) regelingen van kracht die ondersteunend zijn aan de genoemde opgaven.
Hoe heeft WCL-Winterswijk altijd gewerkt?
In die periode tot 2003 was WCL-Winterswijk een zelfstandige stichting met vijf vaste medewerkers en participeerden het Rijk en de provincie Gelderland volop, zowel met menskracht als financiën. Vanaf 2005 kwam de stichting onder de hoede van de gemeente. De gemeente Winterswijk levert menskracht (voorzitter, adviseur, secretaris en projectleider) en een structurele financiële bijdrage. Ook is toen het werkgebied enigszins verkleind tot enkel de gemeente Winterswijk. Voorheen was het ongeveer het gebied wat nu Nationaal Landschap Winterswijk is, dus inclusief het deel tot aan de Hamelandroute in de gemeenten Aalten en Oost-Gelre.
Uitvoering projecten
Gedurende de WCL-periode zijn honderden projecten uitgevoerd. Door of namens WCL of dat WCL heeft gelobbyd voor projecten en ondersteund was in de uitvoering. Projecten die elk jaar uitgevoerd worden zoals inzameling van landbouwfolie en twee keer per jaar opruimen van zwerfafval, maar ook veel eenmalige projecten, zoals cursussen en grotere meerjarige projecten zoals Meervoudig Duurzaam Landgebruik, Gemeenschappelijk Landbouw Beleid en het Kippenhokproject. Ook het het proces van aanleg van het glasvezel in het buitengebied is door WCL intensief ondersteund, waardoor Winterswijk één van de eerste gemeenten in Nederland was met een glasvezelnet in het hele buitengebied.
Naast de impact van de huidige problematiek is er meer (bestuurlijk) veranderd rondom WCL Winterswijk. Er zijn geen vier afzonderlijke landbouworganisaties meer, de Plattelandsvrouwen (Vrouwen van Nu) nemen niet meer deel in WCL, de ondernemers in het buitengebied van Winterswijk (OBW) hebben zich aangesloten en recent heeft Jong WCL kenbaar gemaakt mee te willen doen in WCL.
Daarbij komt, dat sommige organisaties binnen WCL inmiddels (sub-)regionaal georiënteerd zijn en daardoor minder lokaal gericht. Gevolg zou kunnen zijn dat vanuit die organisaties meningen komen over het WCL-gebied van niet-Winterswijkse bestuurders. We stonden en staan altijd open voor adviezen, ook van buitenstaanders, maar beslissen over Winterswijk willen we zelf blijven doen.
Toekomst: WCL 2.0
Op dit moment worden er werksessies gehouden waar alle bestuursleden aan meedoen. Ook hebben meerdere in WCL deelnemende organisaties daarbij een of meer eigen mensen meegenomen. Dit proces wordt geleid door Jan Bart Wilschut en moet leiden tot een nieuw WCL dat de komende decennia kan blijven werken aan haar doelstellingen.
Gebiedsplan
Vanuit de Winterswijkse ‘Werkgroep Stikstof’ is een concept Programma Vitaal Platteland gemaakt. In dit plan wordt onder andere aandacht gevraagd voor stikstof, droogte, duurzaam bodembeheer en landbouw-transitie en heeft ervoor gezorgd, dat de provincie Gelderland graag ziet dat er een vervolg op komt. Daarvoor is in april en mei van dit jaar een verkenner – de heer Bart Krol – naar Winterswijk gestuurd. Hij heeft die maanden rond de 25 personen gesproken, waaronder bestuurders, WCL-organisaties en ambtenaren en vervolgens een notitie “de pre-verkenning” gemaakt.
Programmaleider gebiedsaanpak
Hierop hebben de provincie Gelderland, het Waterschap Rijn en IJssel, de gemeente Winterswijk en WCL-Winterswijk gezocht naar een programmaleider Gebiedsaanpak Winterswijk. Dit is de heer Arie-Willem Bijl van adviesbureau Over Morgen geworden. Hij is sinds begin oktober bezig om een Kernteam en een Gebiedsteam te formeren. Zijn opdracht is om binnen zes maanden met een langjarig uitvoeringsplan voor Winterswijk te komen. Een plan dat samen met de bewoners en gebruikers van het buitengebied en met de overheden is gekoppeld aan de gebiedsopgaven. Een plan ook, dat uiteindelijk garant staat voor behoud van het waardevolle landschap en dat alle partijen een economisch, sociaal en ecologisch toekomstperspectief biedt.
In de volgende editie stelt Arie-Willem Bijl zich nader voor.